Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda Duyu Bütünleme

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite; dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, dürtüsellik (isteklerini erteleyememe, sonuçları düşünmeden hareket etme ) gibi belirtilerin görüldüğü ve bireyin yaşamını  duygu, davranış, akademik başarı ve sosyal alanlarda  olumsuz etkileyen psikonörogelişimsel bir bozukluktur. Duyu bütünleme çalışmaları ise, duysal sistemleri etkilenmiş DEHB tanılı çocuklara yardımda bulunarak hayatlarını kolaylaştırmayı  hedefler.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB) tanılı çocukların  ailelerinden; ”seslenildiğinde sanki bizi duymuyor, söylediklerimizi yapmıyor, çok ısrarcı, ödevlerini yapmıyor, dinlemekte güçlük çekiyor, aşırı konuşur, organize olamaz ” gibi cümleler sıkça duyulurken, öğretmenlerden ise; ”yerinde uzun süre oturmuyor, dersi dinlemiyor, kıpır kıpır, sınıf kurallarına uymuyor, derste hayallere dalıyor, dikkati hemen dağılır, arkadaşlarını rahatsız eder ”gibi cümleler duyulur.

Dikkat eksikliği hiperaktivitede; ihtiyaca bağlı olarak tıbbi, tamamlayıcı ve alternatif bir çok tedavi yöntemi bulunmaktadır.

Peki dikkat süresinin kısalığı, aşırı hareketlilik, dürtüsellik çocuğun hayatını zorlaştırırken duysal sistemler nasıl regüle edilmelidir?

Vestibüler sistem (hareket sistemi) ve proprioseptif sistem (beden farkındalığı) ve diğer duyu sistem yollarında, işleyişte, cevap oluşturmada, organize olmada, düzenlemede yaşanan zorluklar çocuğun BEDEN FARKINDALIĞINI, DAVRANIŞARINI, DUYGULARINI DÜZENLEMESİNİ, BAŞARISIZ OLMA VE BUNUNLA BAŞ ETME sistemlerini de zorlar. Kolayca kendine ”ben yapamıyorum, yetersizim” diyebilen çocuk ve aile için başka çıkmazlar devreye girer.

DEHB tanılı çocuklarda duyu bütünleme değerlendirmesi ile duyu sistemleri, yemek yeme sorunları, dikkat süresinin arttırılması, hareketliliğin duysal temelleri, kendini organize etme- düzenleme becerileri ayrıntılı olarak değerlendirilir. Gerekli destek her çocuğa özel amaç ve hedefler belirlenerek, diğer ilgili meslek elemanlarıyla birlikte etkileşim içinde devam etmelidir.

Pediatrik Fzt. Ayşen KILINÇER ÇOPUR

Duyu Bütünleme Uzmanı