Ek Gıdaya Geçiş ve Duyu Bütünleme

Bebekler ek gıdaya 6 ay civarında küçük miktarlarda, farklı gıdaları deneyimleyerek geçerler. Duyu bütünleme çerçevesinden baktığımızda; farklı dokularla, kokularla, görsellerle, tatlarla ve işitsel uyaranlarla karşılaşırlar. Ek gıdaya geçiş; ağız içinin, ellerin ve tüm bedenin farklı duysal uyaranlarla karşılaştığı, genel beden farkındalığının geliştiği, duyusal entegrasyonun işlediği önemli bir dönemdir.

Ek gıdaya geçiş döneminde bebekler genelde yediren kişi ile yalnız, sadece bebeğin beslendiği bir ilişki içinde olabilir.

Mümkünse her beslenme aile masasında, yani sofrada diğer kişilerin de yemek yediği ortamda olmalıdır.

Bebek burada değişik çiğneme seslerini, çatal- kaşık tıkırtısını duymaya, farklı yemek ve salata görsellerini fark etmeye, kokularını almaya ve merak etmeye başlar. Merak ettiği için uzanmak, denemek, ellemek, elini ağzına götürmek ve keşfetmek ister.

Bebeklerin yiyeceğe dokunması ve oynaması, ağızdan önce elle keşfetmesi, tanıması, fikir edinmesi çok önemlidir. Bu esnada kirlenen ellere, ağıza ve etrafa takılmamak, durmadan peçete ile bebeğin ağzını ve elini silmemek gerekir.

Dokunsal olarak ellerinin kirlenmesine tahammül edemeyen bebekler, biraz da yemek yeme deneyiminde durmadan temizlenen çocuklardır.

Mama sandalyesi oturma gelişimine bağlı en erken dönemde kullanılmaya başlanmalı ve aile sofrasında yerini almalıdır.

Ek gıda döneminden itibaren bütün sofra deneyimleri ekransız olmalıdır. Görsel dikkat başka bir yerdeyken yiyeceğin rengi, dokusu, ısısı, kokusunu ayırt etmek ve keşfetmek yüzeysel kalmaktadır.

Çocuğun doyma ve açlık farkındalığı için, ekransız yemek yemek önemlidir. Kendi midesinin doyduğunu anlayıp yemeği bıraktığı doğal mekanizma; tablet ve TV gibi dış uyaranlarla bozulur. Besleyen kişi tarafından, acıkmış olabileceği ve doyduğunun  kararının verilmesi doğal duyu bütünleme sürecini olumsuz yönde etkiler.

Ek gıda döneminde blender kullanımı; çiğneme gelişimini, dil hareketlerini ve dolaylı yoldan diş konuşma gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir. Bebeğin yiyeceklerini  cam rende, çatalla ezme ya da tel olmayan süzgeçten geçirme yöntemiyle ona sunmak doğal gelişim için çok faydalıdır.

Ek gıdaya geçişte duyu bütünleme gelişimi için bu doğal süreçler bebeğe büyük fayda sağlar.Kreş döneminde kirlenmeye tahammülsüz, farklı şeyleri denemekten kaçınan, bir kaç yiyecek grubuyla beslenen çocuklar gördüğümüzde; bebeklikteki ek gıdaya geçiş dönemini sorguluyor ve ona göre yol haritası çiziyoruz.

Pediatrik Fzt. Ayşen KILINÇER ÇOPUR

Duyu Bütünleme Uzmanı