Kendi vücudumuzdan ve dış çevreden gelen bilgileri duyularımızla alırız, beyin gelen tüm duyuları işler, organize eder ve kullanılır hale getirir, işte bu parçalardan bütün oluşturmaya yarayan ve hiç durmadan işleyen mekanizmaya duyu bütünleme ya da duysal entegrasyon denir. Duyu bütünleme terapisi A. Jean Ayres tarafından tanımlanmış ve geliştirilmiştir.
Duyu bütünleme (duysal entegrasyon) ile kendi vücudumuzu ve çevremizi anlamlandırırız.
Duyu bütünleme; beynin 8 duyu sisteminden gelen bilgilerle beslenir ve gerçekleşir.
DUYULARLA BÜYÜYORUZ.. Duyular anne karnında gelişmeye başlar ve her çocuk belli bir kapasite ile doğar. Çocukluk döneminde çocuğun çevre ile iletişime geçmesi ve adaptif cevap (uygun cevap) oluşturması ile gelişmeye devam eder.
Çocuklarda , beynin duyu bütünleme kapasitesi yeterli olduğunda; daha etkin, yaratıcı ve mutludur. Duyuların organizasyonu ile çocuk duyguları hakkında fikir sahibi olur. HAREKET ve DOĞA aynı şekilde beynin en önemli besinlerindendir.
8 Duyu sistemimiz vardır. DENE – DENEYİMLE – ÖĞREN mekanizması duyu bütünleme ile her yaşta yeni şeyler keşfedip, deneyimleyip öğrenmemizi sağlar.
Örneğin; bir sinek ısırdığında, duyumu alırız (acı), baktığımızda sinek ısırdı yorumunu yaparız (anlamlandırma), sinek ilacı sürmeyi ya da başka yere gitmeyi düşünürüz (bilişsel cevap), sineği savurarak ya da kolumuza vurarak adaptif (motor cevap) üretmiş oluruz. Duysal entegrasyon; yani alınan duyuların anlamlandırılıp, beynin bunları işleyip organize etmesi ve adaptif cevap oluşturması hiç durmadan işleyen bir mekanizmadır.
1- Görme Duyusu
2- İşitme Duyusu
3- Dokunma (taktil) duyusu
4- Koklama Duyusu
5- Tat duyusu
6- Vestibüler duyu (hareket, postür, denge, baş pozisyonumuz, hareket hassasiyetleri ile ilgili bilgi veren sistemdir. Kulak içindeki kompleks yapılarla sağlanır. )
7- Propriosepsiyon (vücudumuzdaki kas ve eklemlerin yerini, yönünü, hareketleri, postürü algıladığımız duyumuzdur.)
8- İnteroception( Vücudun fizyolojik, fiziksel duyumları ile ilgilidir. Açlık, susuzluk, yorgunluk, tuvalet ihtiyacı gibi hissleri algılamamızı sağlar.)
Duysal entegrasyon sürecinde özellikle kullanılan üç sistem TAKTİL, VESTİBÜLER VE PROPRİOSEPSİYON duyu sistemleridir.
İşte bu duyu sistemlerinde, merkezi sinir sisteminde ya da yollarında var olan bazı problemler duyu bütünleme fonksiyon bozukluklarına neden olabilirler.
Kendi vücudumuzdan ve dış çevreden gelen bilgileri duyularımızla alırız, beyin gelen tüm duyuları işler, organize eder ve kullanılır hale getirir, işte bu parçalardan bütün oluşturmaya yarayan ve hiç durmadan işleyen mekanizmaya duyu bütünleme ya da duysal entegrasyon denir.
Yemek seçmek, kısıtlı çeşit yemek yeme problemleri; dokunma , koku, ağız içi hassasiyetler, sosyal duygusal sebepler gibi bir çok nedenden kaynaklanabilir. Duyu bütünleme yeme problemlerinde, tüm duyu sistemlerinin bütünlük içinde değerlendirilmesiyle yol alır. Sofra alışkanlıkları ve ev içi düzenlemeler bu sürecin olmazsa olmazıdır. Yeme, çiğneme, yutma problemlerinde duyu bütünleme perspektifi erken müdahale için çok faydalıdır.